Əməyin təhlükəsizliyi, ətraf mühitin mühafizəsi və mülki müdafiə“Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin (ADY) prioritet istiqamətlərindəndir. Son illər ADY-də əməyin təhlükəsizliyi və ətraf mühitin mühafizəsi vəziyyətinin daha da yaxşılaşdırılması istiqamətində genişmiqyaslı işlər görülüb və zəruri tədbirlər həyata keçirilib.
Dəmiryol nəqliyyatının inkişafı istiqamətində reallaşdırılan layihələr və aparılan islahatlar çərçivəsində sağlam və təhlükəsiz əməyin mühafizəsi şəraitinin yaradılması, istehsalatda zərərli faktorların azaldılması və ətraf mühitə mənfi təsirlərin minimallaşdırılmasını təmin edən səmərəli tədbirlər həyata keçirilir. Bununla bağlı müasir tələblərə cavab verən texniki-normativ bazanın yaradılması və təkmilləşdirilməsi aktual olmuşdur. Bu məqsədlə qanunvericiliyin və beynəlxalq standartların tələblərinə müvafiq olaraq işçilərin təhlükəsizliyi sahəsində risklərin qiymətləndirilməsi, istehsalat xəsarəti və peşə xəstəliklərinin profilaktik metodlarının və ekoloji pozuntuların qarşısının alınması istiqamətində preventiv tədbirlərin həyata keçirilməsi prosesi davam etdirilməkdədir.
Peşə sağlamlığı və əməyin mühafizəsi
ADY-nin tabeliyində olan qurumlarda SƏTƏM kitabçası, SƏTƏM plakatları, SƏTƏM mədəniyyəti, əməyin mühafizəsi üzrə giriş təlimatının konspekti, əməyin mühafizəsi üzrə risklərin müəyyən olunması, qiymətləndirilməsi və minumuma endirilməsi üçün metodologiya, Fövqəladə Hallar Qatarı İdarəsi işçiləri üçün əməyin mühafizəsinə dair təlimat, “Azərbaycan Dəmir Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətində “Siqnalizasiya, mərkəzləşmə və bloklama qurğuları üzrə elektrik mexanikləri üçün əməyin mühafizəsinə dair Təlimat”, “Azərbaycan Dəmir Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətində “Diaqnostika vasitələrinin işçiləri üçün əməyin mühafizəsinə dair Təlimat”, "Azərbaycan Dəmir Yolları" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətində "Yanğın təhlükəsizliyinə dair Təlimat” və digər texniki-normativ sənədlər, eləcə də təhlükəsizlik poster və plakatları hazırlanaraq tətbiq edilib.
Əməyin təhlükəsizliyinə dair risklərin müəyyən edilməsi, qiymətləndirilməsi və preventiv tədbirlərin icrası prosesi davam etdirilməkdədir.
ADY-də infrastruktur obyektlərinin, yüklərin və hərəkət tərkiblərinin yanğından mühafizəsi və mülki müdafiə ilə bağlı daimi olaraq müvafiq tədbirlər görülür.
İllik mülki müdafiə tədbirlər planına əsasən təlim-tədris məşğələləri keçirilir, işçilərin etibarlı mühafizəsinin təmin edilməsi məqsədilə mövcud kollektiv mühafizə qurğularının yararlı vəziyyətə gətirilməsi və işçilərin təxliyyəsi üçün müvafiq tədbirlərin görülməsi həyata keçirilir.
İşçi personalın biliklərinin artırılması tədbirləri çərçivəsində əməyin mühafizəsi, texniki təhlükəsizlik, təhlükəsizlik texnikası, elektrik və yanğın təhlükəsizliyi, mülki müdafiə, ekologiya və ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində xüsusi mövzulardan daxili təlimatların keçirilməsi davam etdirilir. Həmçinin SƏTƏM üzrə mütəxəssislər ilkin və dövrü olaraq təlim-tədris kurslarında öyrədilərək bilikləri yoxlanılır və onlara müvafiq sertifikatlar verilir.
İstehsalat prosesində ehtimal olunan hadisələr zamanı zərərçəkənə ilk yardımın göstərilməsi metodlarının öyrədilməsi, qəzaların minimallaşdırılması və işçilərin təhlükəsizlik qaydalarına riayət edərək özlərinin və əməkdaşlarının həyatını təhlükəyə atmadan təhlükəsiz mühitdə çalışmaları üçün dəmiryol qovşaqlarında əməkdaşlara “İlk yardım” və “SƏTƏM” təlimləri keçirilib. Əməyin mühafizəsi, texniki təhlükəsizlik norma və qaydalarının öyrənilməsi üzrə tədris kurslarında təlim keçmiş aidiyyəti mühəndislər istehsalatda təhlükə potensiallı obyektlərin təhlükəsiz istismarının təmin edilməsi üçün xidməti heyətlərin biliklərinin yoxlanılmasını həyata keçirirlər. Yeni qəbul olunmuş işçilər adaptasiya proqramı çərçivəsində SƏTƏM üzrə təlimatlandırılırlar.
Ətraf mühitin mühafizəsi
Azərbaycanda dəmiryol nəqliyyatı ekoloji cəhətdən ən təmiz nəqliyyat növlərindəndir. Öz fəaliyyətində təbiətin qorunmasında fəal iştirak edərək bu sahəni prioritet istiqamətlərindən biri kimi müəyyən etmişdir. Dəmir yolu nəqliyyatı vasitəsilə daşımaların digər nəqliyyat növlərindən üstünlüyü ilk növbədə atmosfer havasının çirklənməsini istisna edən elektrik dartısından geniş istifadə edilməsi ilə təmin olunur.
Ölkənin sosial-iqtisadi inkişafına dair 5 Milli Prioritetindən biri olan “Təmiz Ətraf Mühit və Yaşıl Artım” ölkəsinin qurulması prioritetinə uyğun olaraq “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin layihələndirilmiş 10 illik Korporativ strategiyası çərçivəsində yaşıl enerjinin ümumi enerji istehlakında payının artırılması, enerji və yanacaq sərfinin azaldılması və “Yaşıl maliyyələşmə” ilə bağlı təşəbbüslər strateji prioritetlər olaraq müəyyən edilib.
Yerləşdiyi əlverişli coğrafi mövqe və iqlim şəraiti Azərbaycanda ekoloji cəhətdən təmiz alternativ enerji mənbələrindən geniş istifadə edilməsinə imkan verir. Ölkənin təbii potensialından istifadə etmək məqsədilə “Azərbaycan Dəmir Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətində dəyişən cərəyanla işləyən lokomotivlərin texniki baxış və təmirinin həyata keçirilməsi üçün yeni inşa edilmiş Biləcəri lokomotiv deposunda gücü 66 Kvt olan 147 ədəd günəş paneli və isitmə məqsədi ilə 160 ədəd günəş paneli, yeni inşa edilmiş Gəncə lokomotiv deposunda isə gücü 66 Kvt olan 210 ədəd günəş paneli və isitmə məqsədilə 140 ədəd günəş paneli quraşdırılıb. Bu, istilik elektrik stansiyalarında yandırılan böyük miqdarda yanacağa qənaətlə yanaşı, ətraf mühitə atılan zərərli tullantıların miqdarının azaldılması istiqamətində yerinə yetirilən tədbirdir.
Ətraf mühitə təsirlərin müəyyən edilməsi, təbiətin qorunması işində norma və qaydalara riayət olunmasının təmin edilməsi məqsədilə ekoloji qanunvericiliklə tələb olunan texniki-normativ sənədlərin hazırlanması istiqamətində struktur qurumların fəaliyyətinə dair “Ekoloji Pasport”, “Atıla bilən tullantı həddi (ABTH)”, “Buraxıla bilən axıntı həddi (BBAH)”, “Atmosfer havasına atılan zərərli maddələrin, ona fiziki təsir mənbələrinin inventarlaşdırılması” normativ texniki sənədləri hazırlanaraq Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Dövlət Ekoloji Ekspertiza Agentliyi və Dövlət Ekoloji Təhlükəsizlik Xidməti ilə razılaşdırılır, qeydiyyata alınır və təsdiq olunur.
Ətraf mühitin qorunması işinin təşkili, təbiətin mühafizəsi sahəsində qanunvericiliyə riayət olunması, atmosfer havasına buraxılan zərərli maddələrin həddinə və bununla bağlı yanacaq-enerji resurslarının səmərəli istifadəsinə nəzarətin gücləndirilməsi sahəsində ekoloji menecment və sənaye təhlükəsizliyi sisteminin tətbiq edilməsi məqsədilə ADY-nin 2030-cu ilədək “Ekoloji Strategiyası” müəyyən olunub:
Stasionar və səyyari mənbələrdən atmosferə buraxılan zərərli maddələrin, o cümlədən istilik effekti yaradan qazların emissiyasının azaldılması
Dəmir yolunun sanitar-mühafizə zonalarında yaşıllıq zolaqlarının artırılması, yaşayış məntəqələrinin ərazilərindən keçən baş dəmiryol xətlərinin kənarlarında səsboğucu lövhələrin quraşdırılması və titrəyişin azaldılması üçün uzunölçülü calaqsız relslərin tətbiqinin genişləndirilməsi
Suyun qənaətli istifadəsi, istehsalatda əmələ gələn çirkab suların mütəşəkkil idarə edilməsi
İstehsalat fəaliyyətinin torpağa neqativ təsirinin qarşısının alınması və çirklənməsinin nəticələrinin aradan qaldırılması üzrə tədbirlərin həyata keçirilməsi
Tullantıların əlavə xammal mənbəyi kimi təsərrüfat dövriyyəsində təkrar istifadə edilməsi, istifadəsində və zərərsizləşdirilməsində innovativ texnologiyaların tətbiqi və mütləq uçotunun aparılması
Enerji resurslarının səmərəli istifadəsi, alternativ və bərpa olunan enerji mənbələrinin tətbiqi və texnoloji proseslərdə material istehlakının azaldılması
Ekoloji idarəetmə sistemində vahid korporativ prinsiplərin və normaların tətbiqi
Təbiətin mühafizəsində iqtisadi səmərəliliyin artırılması üçün ətraf mühitin qorunması tədbirlərinin həyata keçirilməsinə nəzarətin gücləndirilməsi, ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırması, tullantıların təbii mühitə və əhalinin sağlamlığına zərərli təsirlərinin qarşısının alınması və bu sahədə təşkilati-texniki tədbirlərin həyata keçirilməsi.
